روتاویروس چیست؟

روتاویروس گونه ای ویروس است که موجب گاستروانتریت می شود، که گاهی آن را آنفولانزای معده نیز می نامند. روتاویروس شایع ترین عامل اسهال و بستری شدن به خاطر اسهال در میان کودکان زیر 5 سال است. تقریبا تمامی کودکان دست کم 1 بار تا قبل از 5 سالگی مبتلا به عفونت روتاویروس می شوند.

نخستین نشانه های عفونت روتاویروس اغلب شامل تب و استفراغ می شود، و به اسهال و شکم درد می انجامد، این نشانه ها 1 تا 3 روز پس از ابتلای فرد بروز پیدا می کند. اسهال می تواند 4 تا 8 روز ادامه پیدا کند. اگر اسهال یا استفراغ شدید و مکرر باشد، ممکن است باعث از دست رفتن آب بدن کودکان خردسال شود و حتی در مواردی ممکن است منجر به مرگ گردد.

روتاویروس از طریق تماس با مدفوع کودک بیمار به آسانی گسترش می یابد. این امر می تواند در زمان تعویض پوشک روی دهد. شستن مرتب دستها با آب و صابون بهترین شیوه پیشگیری از گسترش روتاویروس است. کودکی که مبتلا به اسهال یا استفراغ است نباید تا 48 ساعت پس از توقف اسهال یا استفراغ به مهدکودک برود یا با کودکان دیگر تماسی داشته باشد.

واکسن روتاویروس چیست؟

واکسن روتاویروس به حفاظت از کودکان در برابر اسهال و استفراغ ناشی از روتاویروس کمک می کند. این واکسن از اسهال و استفراغ ناشی از دیگر ویروس ها محافظت نمی کند. این واکسن حاوی گونه ای ضعیف شده از ویروس است که باعث بیماری نمی شود.

چه کسانی باید واکسن روتاویروس را دریافت کنند؟

به صورت معمول واکسن روتاویروس از دو ماهگی به کودکان ارائه می شود. این واکسن در یک سری 2 نوبتی به کودکان داده می شود. نخستین نوبت در دو ماهگی و دومین نوبت در 4 ماهگی داده می شود. واکسن روتاویروس همزمان با سایر واکسن های دوران کودکی ارائه می شود. فاصله دو دوز نباید کمتر از 4 هفته باشد.

در صورت تاخیر در دادن واکسن، بهتر است اولین دوز تا قبل از 15 هفتگی و دوز دوم نهایتا تا قبل از 8 ماهگی داده شود.

واکسن روتاویروس از طریق دهان داده می شود. چند قطره از واکسن مایع در دهان کودک چکانده می شود تا آن را فرو دهد.

تا حدود 10روز پس از ایمن سازی، ویروس های موجود در واکسن ممکن است در مدفوع کودک یافت شود. والدین و مراقبان کودک باید هر بار پس از تعویض پوشک، دستهایشان را به دقت بشویند.

واکسن روتاویروس چه مزایایی دارد؟

واکسن روتاویروس 3 مورد از هر 4 مورد بیماری روتاویروس را پیشگیری می کند، و تقریبا از تمامی موارد بیماری شدید از جمله بستری شدن در بیمارستان جلوگیری می کند. هنگامی که فرزندتان را ایمن می کنید، به محافظت از دیگران نیز کمک می رسانید.

واکنش های احتمالی بدن به این واکسن چیست؟

این واکسن  بسیار بی خطر هست. دادن واکسن روتاویروس برای فرزندتان بسیار کم خطر تر از این است که به بیماری روتاویروس مبتلا شود.

بسیاری از کودکان هیچ واکنشی به واکسن روتاویروس نشان نمی دهند. برخی کودکان ممکن است پس از ایمن سازی، اسهال، بدخلقی، کمی شکم درد، گاز معده یا جوش های خارش دار داشته باشند.

در برخی کشورها، خطر بسیار نادر انسداد روده در هفته ی پس از نوبت اول واکسن مشاهده شده است. از هر 100.000 کودکی که این واکسن را دریافت می کنند، 1 تا 2 مورد خطر انسداد روده وجود دارد.

نشانه های انسداد روده شامل تورم شکم، استفراغ پی در پی، و مدفوع خونی می باشد. ممکن است کودک ضعیف، بی حال و بدخلق شود و چندین نوبت به شدت گریه کند. اگر این نشانه ها را در کودکتان مشاهده کردید، می بایست او را به نزدیکترین بخش اورژانس ببرید.

مهم است که پس از دریافت هر نوع واکسن به مدت 15 دقیقه در مطب بمانید زیرا احتمال بسیار نادری (کمتر از یک مورد در هر یک میلیون نفر) برای بروز حساسیتی به نام آنافیلاکسی وجود دارد که می تواند خطر جانی داشته باشد. این حساسیت ممکن است به شکل کهیر، دشواری تنفسی، یا ورم گلو، زبان یا لب بروز کند. اگر چنین واکنشی روی دهد، درمان اورژانسی لازم است که شامل تجویز اپینفرین (آدرنالین) و انتقال به نزدیکترین مرکز اورژانس با آمبولانس می شود.

چه کسانی نباید واکسن روتاویروس را دریافت کنند؟

• در نوبت قبلی واکسن روتاویروس واکنش حساسیتی حاد نشان دهد.
• سیستم ایمنی بیمار در اثر بیماری یا درمان پزشکی ضعیف شده باشد.
• سابقه خانوادگی ضعف سیستم ایمنی وجود دارد.
• سابقه انواژیناسیون، انسداد روده و یا ضایعات روده ای وجود داشته باشد.

کودکانی که که اسهال یا استفراغ ملایم یا شدید یا بیماری حادی دارند، نباید تا زمانی که از بیماری بهبودی یابند این واکسن را دریافت کنند.

نیازی نیست که به دلیل سرماخوردگی یا دیگر بیماری های خفیف دریافت واکسن را به تاخیر بیاندازید. با این حال، اگر در این مورد نگرانی دارید، با پزشک خود صحبت کنید.